SGK giriş tarihine göre değişen emeklilik sistemi, 94, 2008 ve 18 yıllarında işe başlayanlar için yeni emeklilik modelleri oluşturuyor. 3.600, 4500 ve 5400 prim günü baz alınarak şekillenen sistemlerle, belirli koşulları yerine getiren sigortalılar erken yaşta emeklilik hakkı kazanabilecek. Yaş, gün sayısı ve çalışma süresi gibi kriterler dikkate alınarak belirlenen bu yeni sistem, milyonlarca çalışan için farklı emeklilik seçeneklerini mümkün kılıyor.
Giriş tarihine göre emeklilik şartları tekrar düzenleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son yeniliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak emeklilik koşulları tekrar tanımlanıyor. 1994, 2008 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayan sigortalılar için 3600, 4500 ve 5400 prim günü temelinde kısmi emeklilik imkânı sağlanıyor. Yaş ve hizmet yılı birlikte değerlendirilerek hazırlanan bu modeller, erken yaşta emekli olmayı hedefleyen vatandaşlara seçenekli sistemler getiriyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de SGK sistemi, sigorta giriş tarihine bağlı olarak değişiyor. 1994, 2008 ve 2018 gibi önemli tarihlerde sigortalı olanlar için farklı prim günleriyle kısmi emeklilik fırsatları sunuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu formüller, primi eksik olan ya da çalışma süresi sınırlı kalan sigortalılara emeklilik kapısını aralıyor.
1994 öncesi için 3600 günle erken emeklilik
09.09.1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan kişiler, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.600 gün prim koşullarını yerine getirdiğinde kısmi emeklilik imkânı kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı elli, erkeklerde ise 55 olarak belirleniyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu model avantajlı bir çözüm sağlıyor.
2008 girişlilere 4500 prim günü modeli
1999 sonrası sigorta başlangıcı olan sigortalılar için erken emeklilik koşulları daha ağır. Bu grup, 4.500 gün prim ve 25 yıl sigortalılık süresi ile emekliliğe hak kazanabiliyor. Kadınlar 58 yaşında, erkeklerde 60 emekli olabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun sigortalılık süresine ulaşmakta güçlük yaşayan çalışanlara kolaylık sağlıyor.
2018 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar için 5400 gün şartı
2008 sonrası sigortalı olanlar için en yüksek erken emeklilik şartları geçerli. Bu çalışan kişiler için 5.400 günlük prim ve 25 yıl çalışma süresi gerekli. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkek sigortalılar 60 yaşında emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Engelli çalışanlara özel emeklilik
En az yüzde 40 engellilik raporu sahip olan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekli olabiliyor. Prim gün sayısı ve sigortalılık süresi, engellilik oranına bağlı olarak değişiyor:
– %40 ila %49 arası için on sekiz yıl ve 4100 gün,
– %50 ila %59 arası için on altı yıl ve 3700 gün,
– %60 üstü için 15 yıl ve 3960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilik koşulları
Çalışma gücünün %60’ını kaybeden çalışanlar, resmî rapor ile 1800 prim günü temelinde emekliliğe başvurabiliyor. Bu uygulama, sadece iş gücü kaybı kalıcı olan kişiler için geçerli. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda maaş iptal ediliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Engelli çocuğu bulunan anneler için özel bir erken emeklilik desteği devrede. Bu annelerin prim günlerine yıllık %25 oranında ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu eklenen günler, emeklilik yaş hesabından düşülüyor. Böylece kadınlar daha erken emekli olma hakkı elde ediyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik planınızı, ilk SGK girişinize göre belirleyin.
-
Eksik primlerinizi, doğum, askerlik veya yurtdışı borçlanmasıyla tamamlayın.
-
Engelliyseniz, malulen emeklilik gibi özel hakları değerlendirin.
-
Engelli evladınız bulunuyorsa, ek prim avantajlarından yararlanarak emeklilik yaşınızı kısaltabilirsiniz.