Hindistan ‘Türkiye’ iddiasını yalanladı: BRICS’te yeni üyelere açığız

Salı günü Rusya’nın Kazan kentinde başlayan ve liderlerin bir araya geldiği BRICS toplantısında, Hindistan’ın Pakistan’la iyi ilişkileri nedeniyle Türkiye’nin üyeliğini onaylamadığı açıklaması gündeme getirildi.

Euronews Türkçe’nin temas kurduğu Hintli yetkililer, Türkiye’nin BRICS üyeliğini veto ettikleri yönündeki kamuoyu suçlamalarını reddetti.

Hindistan’ın başkent Ankara büyükelçiliğinden gönderilen brifing notunda, Başbakan Narendra Modi’nin “yeni aile üyelerini sıcak bir şekilde karşıladığını” ve “uzatılmış zirveyi memnuniyetle karşıladığını” okuduk.

“Ortak ülke” vurgusu

Metinde “Hindistan’ın BRICS’e ‘ortak ülke’ statüsündeki yeni ülkeleri kabul etmeye hazır olduğu” belirtildi.

“Ortak ülke” terimi, BRICS grubunun tam üyesi olmayan ancak bu grupla işbirliği yapan veya ortaklık ilişkisi bulunan ülkeleri ifade etmektedir. Bu ülkeler BRICS proje ve faaliyetlerine katılabilir ancak tam üyelerin hak ve yükümlülüklerine sahip olmayabilir.

Ortak ülkeler de BRICS karar alma süreçlerine kısmen katılarak grubun sunduğu fırsatlardan yararlanabiliyor.

“Bu bağlamda tüm kararların uzlaşı ile alınması ve BRICS’in kurucu üyelerinin görüşlerine saygı duyulması gerektiği vurgulandı” denildi.

‘Prensip olarak sağlanmıştır’

İstanbul merkezli Dış ve Ekonomi Politikaları Araştırma Merkezi Direktörü Sinan Ülgen, Euronews’e şunları söyledi: “Hindistan ve Brezilya gibi ülkeler BRICS’in hızlı genişlemesine karşı çıkıyor, bir süre genişlemeyi beklememiz gerektiği kanaatindeyim. BRICS, prensipte olmasa da henüz bu konuda bir anlaşmaya varmadı.” “Öngörülen bir şey değildi” dedi.

Hintli yetkililer tarafından gönderilen bilgi notu şöyle devam ediyor: “Ayrıca, Johannesburg zirvesinde Kararlaştırılan yönergelere, standartlara, kriterlere ve prosedürlere tüm üye ve ortak ülkeler tarafından saygı gösterilmesi gerektiğini belirtti.”

2023 yılında Güney Afrika’nın Johannesburg kentinde düzenlenen 15. BRICS zirvesinde bloğun geleceği için önemli kararlar alındı.

Bu zirvede BRICS’e katılım sürecine ilişkin önemli bir gelişme yaşandı ve yeni üye ülkeler kabul edildi. Karar alma sürecinde üyelikle ilgili bazı yönergeler üzerinde anlaşmaya varıldı.

Katılım sürecinde çok taraflılığın ve karşılıklı yarar ilkesinin önemi vurgulanmıştır. Bu, üye olan ülkelerin sadece kendi çıkarlarını değil, bloğun genel çıkarlarını da dikkate alacakları anlamına geliyor.

Üyelik için belirlenen kriterler arasında “çok taraflılık”, “karşılıklı yarar sağlayan işbirliği” ve “gelişmekte olan ülkelerin çıkarlarının temsili” gibi unsurlar yer alıyor.

Büyükelçiliğin gönderdiği bilgi notunda yapının ‘dönüşüme’ hazır olduğu ve “BRICS’in zaman içinde gelişmeye istekli bir organizasyon olduğu” belirtiliyor. “Küresel Güney’deki ülkelerin umutlarının, beklentilerinin ve isteklerinin de dikkate alınması gerektiği” kaydedildi.

Geçen yıl “Afrika ülkelerinin BRICS’e entegre olduğu, bu yıl da Küresel Güney’den birçok ülkenin Rusya tarafından davet edildiği” belirtildi.

2023 yılında gerçekleştirilen genişlemede BRICS’e Mısır, Etiyopya, İran ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) de dahil edildi.

“Türkiye’nin BRICS ile İşbirliği”

Türkiye’nin BRICS ile işbirliğine ilgi duyduğunu belirten Putin, şöyle konuştu: “Ülkenizin Avrasya kıtasının doğusu ile batısını birbirine bağlayan otoritesi ve özel jeopolitik rolü göz önüne alındığında, burada önemli fırsatlar görüyoruz.”

Bölgesel ve küresel konuların ele alındığı toplantıda Cumhurbaşkanı Erdoğan, BRICS üyesi ülkelere “İsrail saldırganlığına karşı çıkma” çağrısında bulunarak, “İsrail’e koşulsuz silah ve mühimmat desteğinin sürdürülmesinin bu ülkeyi saldırganlığa teşvik ettiğini” belirtti.

BRICS zirvesinde Türkiye’nin üyelik ve ilişkilere ilişkin niyetlerini ayrıntılarıyla açıklaması bekleniyordu.

NATO’nun en büyük ikinci ordusuna sahip olan Türkiye, tarihsel olarak Batı’nın yanında yer almasına rağmen BRICS adayı olmayı düşünen ülkeler arasında yer alıyor.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada jeopolitik değişimin Türkiye’yi etkilediğini söyledi. AB üyeliği Bunun defalarca reddetmesinden kaynaklandığını ima etti.

Erdoğan BRICS programını sonlandırdı

TASS haber ajansının haberine göre Erdoğan, BRICS zirvesi ziyaretini kısaltıp perşembe sabahı Türkiye’ye dönmeyi planlıyor.

Erdoğan’ın bu kararı Çarşamba günü Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş.’nin (TAI) Ankara’daki Kahramankazan tesislerine düzenlenen saldırı sonrasında aldığı iddia edildi.

Kazan’da katılımcılar için düzenlenen gala resepsiyonuna Erdoğan’ın katılmadığı bildirildi.

Putin’e bir davet daha

Nihayet Temmuz ayında AstanaŞanghay İşbirliği Örgütü’nün (ŞİÖ) liderler zirvesinde Putin’le tanışan Erdoğan, Putin’i Türkiye’ye davet etti.

Erdoğan, “Sevgili dostum seni en kısa zamanda Türkiye’de görmek istiyorum” dedi.

Rus lider, Erdoğan’ın Astana davetine “Mutlaka Türkiye’ye geleceğim” diyerek yanıt verdi.

Putin Türkiye’yi en son 2020’de ziyaret etmişti.

BRICS nasıl çalışır?

Grup, Birleşmiş Milletler (BM), Dünya Bankası veya Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) gibi uluslararası bir kuruluş değildir. Üye ülkelerin dönüşümlü olarak başkanlık ettiği grubun devlet ve hükümet başkanları yılda bir kez toplanıyor.

Oybirliğiyle karar alan grubun tüm üyeleri aynı zamanda dünyanın en gelişmiş ekonomilerinin yer aldığı G20 grubunun da üyesi.

Grup, jeopolitik konuların yanı sıra ekonomik işbirliğinin, çok taraflı ticaretin ve kalkınmanın artırılmasına da odaklanıyor.

BRICS nedir?

Adının kısaltması olan BRICS, baş ekonomist Jim O’Neill’in 2001 yılında yazdığı bir makalede üyeleri Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’nın İngilizce isimlerinin ilk harflerinden oluşan bir topluluktur. O dönemde Goldman Sachs ve “Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin”. Büyüme potansiyelini değerlendiren bir araştırma makalesinden sonra kuruldu.

Başlangıçta Güney Afrika’nın dahil olmadığı grup, 2009 yılında Rusya’nın girişimiyle, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Batılı müttefiklerinin küresel hegemonyasına karşı bir platform oluşturmak amacıyla kuruldu.